„Opieka długoterminowa - jest źle, będzie gorzej” - już sam tytuł konferencji, zorganizowanej 15 kwietnia 2025 r. w Centrum Prasowym PAP przez Koalicję „Na pomoc niesamodzielnym”, nie pozostawia złudzeń co do oceny, jaką jej uczestnicy wystawiają polskiemu systemowi wsparcia dla osób przewlekle chorych. 

Długie, sięgające nawet dwóch lat, kolejki do opieki długoterminowej - czy to domowej, czy to realizowanej w specjalistycznych zakładach, skutkują tym, że wielu pacjentów ze swą chorobą przewlekłą zmaga się w szpitalu.

„Opieka długoterminowa jest, owszem, kosztowna - ale dużo tańsza od łóżka na OIOM. Wyobraźmy sobie, że będziemy mieli wypadek, ale okaże się, że nie ma dla nas miejsca na oddziale intensywnej terapii, bo od miesięcy łóżka zajmują pacjenci, którzy powinni być objęci opieką długoterminową. Już najwyższy czas, aby decydenci zrozumieli, że ta opieka może być doskonałym pomostem między bardzo drogimi świadczeniami medycznymi, czyli szpitalnymi, a pomocą społeczną” - wyjaśniała Lilia Kimber-Dziwisz, kierownik Zakładu Opieki Długoterminowej Radomskiego Szpitala Specjalistycznego.

Skoordynowany, intuicyjny i przejrzysty – taki, zdaniem ekspertów, powinien być system opieki długoterminowej.

"Podstawowym celem jest, aby opieka długoterminowa była zapewniana w środowisku pacjenta i aby w jak najmniejszym zakresie wiązała się ona z pomocą instytucjonalną, tj. z wyrwaniem danej osoby z jej otoczenia. Tam, gdzie nie jest to możliwe, należy zapewnić adekwatną opiekę w podmiotach stacjonarnych. Przede wszystkim skupiamy się jednak na działaniach deinstytucjonalnych, o charakterze środowiskowym, wspierających osobę potrzebującą opieki w miejscu zamieszkania - podkreślała Dagmara Korbasińska-Chwedczuk, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia na wspólnym posiedzeniu sejmowych komisji zdrowia i polityki senioralnej. Podczas spotkania przedstawiła działania dotyczące osób starszych, na których koncentruje się obecnie resort zdrowia.. Jak zaznaczyła, wspomniane prace realizowane są od lipca 2024 r. Wraz z końcem roku 2025 powinny być one zakończone i opisane legislacyjnie.

NFZ podał szczegóły dotyczące płatności za nadwykonania w 2024 roku. Zgodnie z przekazanymi informacjami, świadczenia nielimitowane zostaną pokryte w całości, co wynika z obowiązujących przepisów. Podobnie Fundusz sfinansuje w pełnej wysokości leki w programach lekowych oraz chemioterapię, choć formalnie są to świadczenia limitowane. NFZ podkreśla jednak, że traktuje je priorytetowo i dlatego finansuje je tak samo, jak usługi nielimitowane.

Od początku roku środowisko świadczeniodawców wentylacji mechanicznej alarmuje o coraz trudniejszej sytuacji w jakiej znalazł się ten obszar opieki długoterminowej. Pomimo opracowania modelu świadczenia dedykowanego pacjentom z przewlekłą niewydolnością oddechową i bezdechem sennym w warunkach domowych przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). Nowy model świadczenia powstał we współpracy z Ogólnopolskim Związkiem Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej (OZŚWM), Narodowym Funduszem Zdrowia oraz środowiskami lekarskimi i pacjenckimi.  Ministerstwo Zdrowia wykazuje rażącą opieszałość we wdrażaniu gotowego rozwiązania. Dalsza bezczynność resortu zdrowia oraz brak rozliczenia nadlimitowych pacjentów z ubiegłego roku mogą doprowadzić do wstrzymania przyjęć nowych pacjentów, których szpitale kwalifikują do wentylacji domowej.

Minister zdrowia opublikował rozporządzenie zmieniające zasady dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w opiece długoterminowej. Nowelizacja dotyczy załącznika numer 4 do rozporządzenia z 22 listopada 2013 roku, regulującego świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej. Zmiany odnoszą się do świadczeń udzielanych w warunkach stacjonarnych w zakładach opiekuńczych dla dorosłych oraz dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia, a także dla świadczeniobiorców wentylowanych mechanicznie.